EDUKIMI SHKENCOR NË SHQIPËRI

Ka një pyetje që shpesh më rikthehet në mendje sa herë shoh laboratorët e shkollave tona, shoh mësuesit që përpiqen mes vështirësish të japin maksimumin, dhe shoh të rinjtë që duan të ngrihen mbi realitetin e sotëm: Si e shikon një kimist cilësinë e mësimdhënies shkencore në Shqipëri?
Dhe përgjigjja, për fat të keq, nuk është aq e thjeshtë. Sepse edukimi shkencor nuk është vetëm një çështje e librave apo e një ore kimie të dhënë sipërfaqshëm. Është një pasqyrë e vizionit të një kombi për të ardhmen e vet.
Kur një kimist flet për shkollën shqiptare…

Një kimist qoftë ai profesor universiteti apo një student që sapo ka mbaruar laboratorin e parë  e sheh menjëherë boshllëkun mes asaj që shkenca kërkon dhe asaj që shkolla jonë shpesh ofron. Mungesa e laboratorëve funksionalë, pajisjeve bazike, reagjentëve më elementarë… është një histori që e kemi dëgjuar shumë herë, por që akoma nuk e kemi mbyllur me një kapitull të ri.

Një orë kimie pa eksperiment është si një koncert pa muzikë.
Një mësues kimie pa mjetet e duhura është si një piktor pa ngjyra.
Dhe një nxënës që mëson formulat përmendësh pa parë reagimin, pa ndjerë aromën karakteristike të laboratorit, pa parë ngjyrën që ndryshon përpara syve, ndoshta nuk do ta kuptojë kurrë bukurinë e vërtetë të shkencës. Në Shqipëri, arsimi nuk është një ishull më vete.
Arsimi është një reflektim i politikave publike  i mënyrës si shteti e sheh të ardhmen, i mënyrës si prioritizohen investimet, i mënyrës si ndërtohet një ekonomi e bazuar në dije e jo në fat.Dhe këtu duhet ta themi troç:
Për shumë vite, politika shqiptare ka folur për arsimin më shumë sesa ka investuar në të. Ka premtuar laboratorë modernë, por ka dhënë mure të lyer bukur. Ka folur për reformë, por ka dhënë rregullore.Në çdo vend që ka kapërcyer varfërinë dhe ka hyrë në ekonominë e shekullit XXI, shkenca është vendosur në qendër të politikave publike. Aty ku laboratorët e shkollave janë parë si investim, jo si shpenzim. Aty ku mësuesi konsiderohet inxhinier i së ardhmes, jo thjesht një rrogëtar i administratës.

Në Shqipëri duhet të ndodhë pikërisht kjo kthesë:

• Mësimi i shkencave duhet trajtuar si çështje strategjike kombëtare.
• Laboratorët duhet të jenë po aq të rëndësishëm sa edhe rrugët.
• Talentet shkencore duhet të mbështeten që në moshë të vogël.
• Mësuesit duhet të trajnohen vazhdimisht, jo vetëm në teori, por në praktikë.

Sepse politika nuk është vetëm ligje dhe programe.
Politika është një kontratë morale Në fund, të gjitha reformat, të gjitha strategjitë, të gjitha premtimet do të gjykohen nga një gjë e vetme:
A ka një fëmijë shqiptar sot më shumë mundësi për të zbuluar botën, sesa kishte prindi i tij dje?

Nëse përgjigjja është po atëherë jemi në drejtimin e duhur.
Nëse jo  atëherë na duhet më shumë shkencë, më shumë arsye dhe më pak retorikë.

Sepse e ardhmja, në këtë vend të vogël me ambicie të mëdha, do të ndërtohet jo me zhurmë, por me dije.

Dhe dija nis pikërisht aty: në shkollë, në laborator, në një orë kimie që nuk duhet humbur kurrë.